Sığınak Nedir?
Sığınaklar, Sığınak Yönetmeliği ile tanımlanmıştır. Yönetmeliğe göre sığınaklar; nükleer ve konvansiyonel silahlarla, biyolojik ve kimyevi harp maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden insanlarla, insanların yaşaması ve ülkenin harp gücünün devamı için zaruri canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadıyla inşa edilen korunma yerleridir.
Sığınak Türleri Nelerdir?
Kullanacaklara göre sığınak çeşitleri; a) özel sığınaklar ve genel sığınaklar olmak üzere ikiye ayrılır.
Özel Sığınaklar
Bunlardan özel sığınaklar; özel veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en alt bodrum katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya bina içinde yapılamıyorsa uygulama imar planı ya da planda hüküm yoksa Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine aykırı olmamak kaydıyla bahçelerinde, yer üstünde veya yeraltında radyoaktif serpinti etkilerine, kimyasal ve biyolojik harp maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı korunmak amacıyla inşa edilen serpinti sığınaklardır.
Genel Sığınaklar
Genel sığınaklar ise, nüfus ve trafik yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde dışarıda bulunan halkın korunmasını sağlamak amacıyla yapılan yapılardır.
Basınç Sığınakları
Sığınaklar kullanma amaçlarına göre ise a) basınç sığınakları, b) serpinti sığınakları olarak ikiye ayrılırlar.
Bunlardan basınç sığınakları; nükleer silahların ani (ışık, ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle konvansiyonel silahların tesirlerine, kimyasal ve biyolojik harp maddelerine karşı korunmak amacıyla Devlet tarafından inşa edilen sığınaklardır.
Serpinti Sığınakları
Serpinti sığınakları ise; radyoaktif serpinti etkilerine karşı korunmak amacıyla inşa edilen sığınaklardır. Bu sığınaklar; kimyasal ve biyolojik harp maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı da korunmayı sağlar.
Serpinti sığınakları özel veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en alt bodrum katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya bina içinde yapılır. Mümkün olmadığı takdirde, uygulama imar planı ya da planda hüküm yoksa Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine aykırı olmamak kaydıyla bahçelerinde, toprağın yapısına göre yer üstünde veya tamamen veya kısmen yeraltında yapılır. Ancak tamamen toprağın altında kalmak koşuluyla, parselin yol cepheleri hariç yan ve arka bahçe yapı yaklaşma mesafeleri içinde de bitişik parseldeki yapıları hiçbir şekilde etkilememek koşuluyla sığınak yapılabilir.
Sığınaklar TAKS Hesabına Dahil mi? Sığınaklar Emsal Hesabına Dahil mi?
Sığınak Yönetmeliğine göre, serpinti sığınaklarının yer üstünde veya kısmen yeraltında yapılanları TAKS hesabına dâhil edilir. Ana yapıdan ayrı tamamen toprağın altında kalanlar ise TAKS hesabına dâhil edilmez. Sığınak Yönetmeliğine göre, sığınaklar emsal hesabına dâhil değildir.
Apartmanlarda Sığınak Zorunluluğu
Sığınak Yönetmeliğinin 7. maddesi hangi yapılarda sığınağın zorunlu olduğunu düzenlemektedir. Daha doğrusu maddede hangi binalarda sığınak yapılmasının zorunlu olduğu sayılmış olup bunlar dışında kalanlarda sığınak yapılması zorunludur.
Kaç Daireden Sonra Sığınak Gerekli?
Örneğin Sığınak Yönetmeliğinin 7. maddesine göre 12 ve daha az bağımsız bölümü olan sadece konut kullanımlı yapılarda sığınak yapılması zorunlu değildir. Bunu tersinden yorumlarsak 12’den fazla bağımsız bölümü olan apartmanlarda sığınak yapılmasının zorunlu olduğu sonucuna varırız.
Sığınakların Niteliği, Sığınaklar Ortak Alan mı?
Sığınaklar Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 4. maddesinde sayılan ortak yerlerden olup, aynı Kanun’un 16. maddesine göre bütün kat malikleri arsa payları oranında ortak mülkiyet hükümleri çerçevesinde bu yerlere malik olup her birisi arsa payı ile oranlı kullanım hakkına sahiptir.
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 16.maddesi uyarınca; kat malikleri, ana taşınmazın bütün ortak yerlerinde arsa payları oranında ortak mülkiyet hükümlerine göre malik oldukları gibi ortak yerlerde kullanma hakkına da sahiptirler. Bu hakkın kullanımı genel kömürlük, garaj, teras, çamaşırhane, çamaşır kurutma alanları gibi yerlerdeki ölçüsü, aksine sözleşme olmadıkça her kat malikine ait arsa payı ile oranlıdır.
Kat Mülkiyeti Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 16.maddesine göre kat malikleri ana taşınmazın bütün ortak yerlerine, arsa payları oranında ortak mülkiyet hükümlerine göre malik olurlar. Öte yandan aynı Yasanın 4. maddesi uyarınca çatılar Kat Mülkiyeti Yasasına göre ortak yer sayılmaktadır. Yasa hükümleri uyarınca tüm kat malikleri ortak alanlardan yararlanma bu yerlere girip çıkabilme hak ve yetkisine sahiptirler. Somut olayda olduğu gibi yönetici çatı katına kat maliklerinin giriş çıkışını engellemek için bu bölüme kilitli kapı yapmak veya mevcut kapıyı kilitleme yetkisine sahip değildir. Güvenlik nedeniyle de olsa kapının kilitlenmesi durumunda anahtarın bir tanesinin isteyen kat maliklerine verilmesi zorunludur.
Sığınak Kiraya Verilebilir mi?
Yargıtay kararlarına (örneğin 18. Hukuk Dairesi E: 2006/7513, K: 2006/10438) göre, Kat Mülkiyeti Kanunu uygulamasında, özel ortak amaçlara tahsis edilmiş ortak yerlerin bu özel amaca tahsisi kaldırılmadığı müddetçe herhangi bir gelir getirmesi ve tüm kat maliklerinin oybirliğiyle karar alması halinde dahi kiraya verilmesi mümkün olmadığına karar verilmektedir.
Sığınakla İlgili Yargıtay Kararları
Örnek karar: Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, E: 2006/7513, K: 2006/10438
Özel ortak amaçlara tahsis edilmiş ortak yerlerin bu özel amaca tahsisi kaldırılmadığı müddetçe herhangi bir gelir getirmesi ve tüm kat maliklerinin oybirliğiyle karar alması halinde dahi kiraya verilmesi mümkün olmadığından bu gibi yerlerin işgali sebebiyle de ecrimisil istenemez.
Dava dilekçesinde, müdahalenin önlenmesi ve ecrimisil alacağının faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak; Kat Mülkiyeti Yasası uygulamasında, özel ortak amaçlara tahsis edilmiş ortak yerlerin bu özel amaca tahsisi kaldırılmadığı müddetçe herhangi bir gelir getirmesi ve tüm kat maliklerinin oybirliğiyle karar alması halinde dahi kiraya verilmesi mümkün olmadığından bu gibi yerlerin işgali sebebiyle de ecrimisil istenemez. Somut olayda davaya konu edilen sığınak da, özel amaca tahsisli bu ortak yerlerden sayıldığından, ecrimisile yönelik talebin reddine karar verilmesi gerektiğinin dikkate alınmaması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK’nın 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.12.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Kaynak:gayrimenkulmevzuati. com
